Hoe gaan we in Nederland om met pestgedrag? Dat is op zich een directe vraag en je verwacht daarop een simpel en direct antwoord maar helaas is dat niet zo concreet.
Als we kijken wat de rijksoverheid stelt wat er gedaan zou moeten worden om pesten tegen te gaan dan moet heel erg veel gedaan om de pester te stoppen en dat klinkt positief maar is dat ook zo?
Zolang het bij non verbaal pesten blijft is het heel moeilijk om de pester aan te pakken. Dit omdat de pester niet eens altijd bewust hoeft te zijn van wat hij doet, omdat het misschien ook wel eens plagen kan zijn. Niet dat ik de pester wil verdedigen want de pester zit over het algemeen gewoon fout maar het is beter om het kind te leren omgaan met hoe hij of zij kan handelen als hij of zij gepest wordt dan het pesten proberen te voorkomen.
De vaardigheden die een kind leert zijn vaardigheden die het kind zijn hele leven meedraagt. Dus ook als een kind volwassen wordt heeft het geleerd hoe om te gaan met pestgedrag. En laten we eerlijk zijn ook volwassen mensen worden gepest, dit is iets dat in alle werkvelden in Nederland voorkomt. De vaardigheden die volwassenen nodig hebben zijn eigenlijk niet anders dan voor kinderen. Maar als we het kinderen niet geleerd hebben kunnen we dan verwachten dat volwassenen het wel kunnen?
Natuurlijk weet iedereen dat als je als kind gepest wordt, je niet moet reageren. De pesters houden meestal gewoon op als je ‘niet reageert’. Maar niet reageren is moeilijk! Hoe werkt dat niet reageren dan? Kinderen, en inderdaad volwassenen, hebben hier handvatten bij nodig. Want iets simpelweg negeren klinkt leuk maar dan zal het altijd nog een klein beetje aan je blijven vreten en dit kan ernstige psychologische problemen zoals depressie veroorzaken. Dus we moeten pestgedrag absoluut serieus nemen maar het antwoord van het bestrijden van pestgedrag ligt niet voor de voeten van de pester maar moet in het bereik van de gepeste liggen.
Is het dan mogelijk? Kan je kinderen, en misschien volwassenen, leren om op een goede manier om te gaan met gepest worden? Ja, dat kan. Dat dit tijd kost en misschien wel moeilijk is kan ik zeker niet ontkennen. Maar het is heel goed mogelijk om te leren hoe om te gaan met pestgedrag. En even voor de duidelijkheid, uiteraard heb ik het dan niet over fysiek geweld! Want fysiek geweld is eigenlijk niet meer pesten maar is simpelweg een misdrijf en als je slachtoffer bent van fysiek geweld dan is het tijd om de politie in te schakelen. Ergens zijn wij gaan geloven dat fysiek geweld nog steeds onder pesten valt maar ik kan mij niet voorstellen hoe iemand slaan hetzelfde is als iemand pesten.
De rijksoverheid geeft aan dat scholen programma’s moeten opstarten om pestgedrag tegen te gaan maar bijna overal zijn deze programma’s gericht op het stoppen van de pester. Dat klinkt leuk maar dat biedt geen langdurige oplossingen. Kinderen moeten leren omgaan met spanningsvelden en pesten is daar een hele belangrijke in. Als we kijken op pestweb.nl dan geven ze ook aan dat het negeren van de pester een hele belangrijke rol speelt maar op hun website kan ik niet terugvinden hoe je iets negeert. En in alle eerlijkheid denk ik dat negeren alleen niet werkt. Je moet leren om pestgedrag een plek te kunnen geven in je ervaringen van de dag. Dit is de enige manier waarop je pestgedrag kan tegengaan.
Hoe kunnen we leren om pestgedrag anders te interpreteren als slachtoffer? Is een ietwat complexere vraag omdat er niet een standaard methodiek is om dit te leren. Dit is heel erg afhankelijk van het kind, en inderdaad de volwassenen, zelf. Maar dit is iets wat absoluut aangeleerd kan worden. Ik ben nieuwsgierige naar hoe het komt dat hier niet op ingezet wordt op onze scholen?
Wat zijn dan de vaardigheden die kinderen kunnen sterken tegen gepest worden?
Het draait in dit eigenlijk voornamelijk om waardering. Kinderen moeten leren dat niet alles wat je te horen krijgt de zelfde waarde heeft. Dat niet iedereen automatisch je vriend is of het goed met je voor heeft. Dat als je gepest wordt dit niet hoeft te betekenen dat dit aan jou ligt maar dat het net zo goed aan de pester zelf kan liggen. Er zijn een aantal vaardigheden die kinderen (en ouderen) kunnen leren om hier beter mee om te gaan. De beste manier om de te leren is per persoon lichtelijk verschillend maar ik denk dat het makkelijkste samen te vatten is met de volgende ‘wijsheid’.
Zij die boven mij staan willen mij niet beledigen, zij die onder mij staan kunnen mij niet beledigen. Ik bepaal niet waar iemand staat, dat doen ze zelf met hun gedrag.
Ik kan me goed voorstellen dat dit niet voor iedereen even duidelijk is en dat hier wat extra uitleg bij nodig kan zijn. Ik zal in de toekomst dan ook zeker hierop terug komen. Maar mochten er mensen vragen hebben, stel ze gerust. Ik kan altijd bereikt worden op Gioi@waaromomdat.nl .